Tại sao giọng nữ thường được ưu tiên?
Nhiều khảo sát cho thấy giọng nữ tổng hợp thường được người dùng đánh giá thân thiện và dễ gần hơn. Bên cạnh đó, giọng người thật—đặc biệt là giọng nam—lại có tính tự nhiên cao hơn so với giọng tổng hợp, cho thấy yếu tố “ấm áp” và cảm xúc có tác động mạnh mẽ tới mức độ chấp nhận công nghệ.
Điều này lý giải tại sao nhiều hãng công nghệ chọn giọng nữ làm mặc định: vừa tạo cảm giác đồng cảm, vừa giúp người dùng dễ tiếp nhận hơn trong các tương tác hàng ngày.
Trợ lý ảo tiếng Việt: Kiki
Tại Việt Nam, Kiki của Zalo AI là một ví dụ điển hình. Đây là trợ lý ảo tiếng Việt đầu tiên được tích hợp trên loa thông minh và ô tô. Chỉ trong vài năm, Kiki đã nhanh chóng trở thành một trong những nền tảng AI giọng nói phổ biến nhất trong nước.
Các tính năng từ nghe nhạc, tra cứu thông tin, điều khiển bằng giọng nói… được tối ưu hóa cho tiếng Việt, giúp người dùng cảm thấy gần gũi và thuận tiện hơn.
Theo nhiều nguồn tin, Kiki đã được cài đặt trên hàng trăm nghìn ô tô, với hàng trăm nghìn lượt truy vấn giọng nói mỗi ngày. Con số này minh chứng cho tiềm năng rất lớn của trợ lý ảo tiếng Việt trong việc hỗ trợ người dùng, đặc biệt ở môi trường di động và giải trí.
Xu hướng “giọng trung tính” & thiết kế bao trùm
Tuy giọng nữ vẫn phổ biến, nhưng các chuyên gia cảnh báo việc mặc định một giới tính có thể tạo ra định kiến vô thức. Xu hướng mới trên thế giới khuyến khích phát triển giọng trung tính (gender-neutral) hoặc cho phép người dùng tự chọn giọng nói phù hợp với sở thích.
Điều này không chỉ giúp cá nhân hóa trải nghiệm, mà còn phản ánh sự đa dạng và tính bao trùm trong thiết kế công nghệ.
Gợi ý cho doanh nghiệp trong chuyển đổi số
- Cá nhân hóa cấu hình giọng: Cung cấp nhiều lựa chọn (nam, nữ, trung tính), kèm tùy chỉnh tông, tốc độ, cảm xúc để phù hợp từng nhóm người dùng.
- Thử nghiệm A/B: Triển khai khảo sát và kiểm thử với nhiều nhóm nhân khẩu học khác nhau để xác định giọng nào mang lại sự hài lòng cao nhất.
- Đảm bảo tính đạo đức: Tránh củng cố khuôn mẫu giới trong hội thoại, xây dựng persona AI thân thiện và tôn trọng.
- Đo lường & cải tiến: Thiết lập các chỉ số (NPS, CSAT, thời gian xử lý, tỷ lệ nhắc lại) để liên tục tối ưu trải nghiệm người dùng.
- Đồng bộ trên đa kênh: Giữ sự nhất quán về giọng nói trên ứng dụng, web, tổng đài, thiết bị thông minh, giúp nâng cao nhận diện thương hiệu.
